Như đã từng nói đôi lần, "trái đất này là của chúng mình, nhưng đất nước này là của chúng nó", súng cầm trong tay muốn làm gì chẳng được.
Cục Nghệ thuật biểu diễn vừa ra quyết định cấm 5 ca khúc sáng tác trước năm 1975 bao gồm: Cánh thiệp đầu xuân (Lê Dinh - Minh Kỳ), Rừng xưa (Lam Phương), Chuyện buồn ngày xuân (Lam Phương), Đừng gọi anh bằng chú (Diên An), Con đường xưa em đi (Châu Kỳ - Hồ Đình Phương).
Chuyện cấm các bài hát được sáng tác trong giai đoạn trước 1975 là chuyện rất bình thường ở nước ta. Thậm chí ngày xưa hát "Thành phố buồn" còn bị gọi là "thằng này hát nhạc phản động". Nghệ thuật thuần khiết đôi khi phải chịu dưới gót giày lập trường chính trị, đường lối này nọ, nên thấy cần cấm là cấm, cũng bình thường.
Nhưng có một sự thật, sức sống của một tác phẩm nghệ thuật như một bài hát nó không phụ thuộc vào chuyện cấm hay không, mà ở giá trị trường tồn của nó, dựa vào tấm lòng yêu thích, say mê của công chúng. Cấm thì cấm mà hát thì hát, nghe cứ nghe.
Tuy nhiên, điều quan trọng nhất là đừng bao giờ thỏa hiệp để có thể được ban phát cho cái giấy phép biểu diễn bằng cách sửa lời. Cưỡng ép sửa lời bài hát là một hành động phi nghệ thuật, vô văn hóa, coi thường tác giả, tác phẩm.
Hồi Đàm Vĩnh Hưng mới mon men hát nhạc vàng, đã hát lại bài Phố Đêm, bỏ qua chất giọng "phá nhạc trữ tình", thì lời đã bị sửa trắng trợn, "người đi khai phá nét kiêu sa tuy lính chiến xa nhà mà vẫn luôn yêu đời", sửa lại thành "năm tháng cách xa nhà". Đến nỗi mà nhạc sỹ Tâm Anh phải lên tiếng kiện Đàm vì trò sửa lời đấy.
Hay như bài Câu chuyện đầu năm, sửa thành "đón xuân trên mọi miền", trong khi lời gốc là "đón xuân nơi trận tiền". Rồi bài Cánh thiệp đầu xuân mà Cẩm Ly hát cũng bị sửa, "Non nước vinh quang trong tia nắng thanh bình, để người anh lính chiến quay về gia đình", sửa thành "để người anh yêu dấu", nghe thật khủng khiếp.
Cho nên, thích cấm cứ cấm, đừng sửa lời, "chiến trường anh bước đi" là chiến trường nào cũng được, đấy là chuyện của tác giả. Đừng sửa thành lối mòn, ngôi trường hay cái giường để được hát, làm thế không phải là làm nghệ thuật.
Bui An
No comments:
Post a Comment