Gần đây có 2 vụ làm từ thiện gây xôn xao và tranh cãi rất nặng trên FB , đó là vụ từ thiện giúp dân oan và vụ từ thiện cứu lũ cho bà con miền Trung .
Nguyên nhân chính là do thiếu minh bạch , nghi ngờ có sự ăn bớt ăn chặn hay làm không đúng theo yêu cầu của người gửi tiền .
Những gì cần nói về 2 vụ trên thì người khác đã nói rất nhiều rồi , Nhi không bàn thêm nhưng chỉ xin đưa ra 1 vài nguyên tắc của việc làm từ thiện của người nước ngoài , để ai thấy hay thấy đúng thì học hỏi rút kinh nghiệm lần sau làm chuyên nghiệp hơn , tránh xảy ra những chuyện đáng tiếc .
1- Làm từ thiện tài tử :
Bất cứ 1 cá nhân nào cũng có thể đứng ra quyên góp để làm từ thiện cho 1 mục đích hay trường hợp cá biệt nào đó .
Làm từ thiện tài tử thì chỉ làm 1-2 lần , số tiền nhỏ và chỉ có mục đích hay mục tiêu ngắn hạn .
Làm từ thiện tài tử thì ít khi có vấn đề , vì liên quan đến ít người , ít tiền và chỉ làm 1 vài lần là nghỉ .
Vì vậy làm từ thiện tài tử thì chỉ cần thỏa thuận giữa 1 số người gửi tiền và yêu cầu của họ với người nhận tiền là đủ , có khi chẳng cần giấy tờ kê khai sổ sách gì cả , tin nhau là được rồi .
2- Làm từ thiện chuyên nghiệp hay lâu dài :
Việc này thì không thể nào chỉ có 1 cá nhân đảm đương , không thể chỉ dựa trên lòng tin , không thể chỉ 1 người nhận tiền và cùng 1 người đó quyết định chi thu cũng như giữ sổ sách . Nếu cùng 1 người ôm hết ngần ấy trách nhiệm và quyền hạn thì bảo đảm là trước sau gì cũng xảy ra chuyện , đặc biệt là nếu làm lâu dài và số tiền tăng cao .
Khi làm từ thiện chuyên nghiệp hay lâu dài thì bắt buộc phải minh bạch , phải có những cá nhân độc lập với nhau chịu trách nhiệm từng công việc . Ví dụ thủ quỹ nhận tiền , giữ sổ sách và ghi chép chi thu thì không thể cùng là người quyết định chi thu như thế nào .
Người nước ngoài khi làm từ thiện chuyên nghiệp họ phải nắm thật vững tình hình người dân nơi họ đến giúp . Họ phải đến tận nơi xem qua và nghiên cứu trước , xem bà con nơi đó cần gì , cần bao nhiêu , cần bao lâu và kế hoạch cấp ngày dài ngày bao gồm những gì .
Sau khi đã làm khảo sát , họ mới tìm nhân lực để chia nhau làm , mỗi người chịu trách nhiệm 1 khâu riêng , rồi mới đưa ra kêu gọi quyên góp . Trong phần kêu gọi họ sẽ nói rõ : nhóm chúng tôi gồm bao nhiêu người , ai là thủ quỹ , ai là người điều hành , ai là người đi giao quà , ai là người có trách nhiệm trông coi tổng quát và kiểm tra các hoạt động của nhóm . Họ cũng phải ghi rõ : chúng tôi dự định giúp ai , giúp cái gì , tại sao cần giúp như thế , giúp bao lâu , cần tổng cộng bao nhiêu tiền ..v..v..
Như vậy thì người gửi biết rõ mình gửi cho ai và tiền dùng để làm gì . Nếu nhóm cần chi phí riêng để hoạt động thì cũng phải nói rõ chúng tôi sẽ trích ra 10 hay 12% để làm kinh phí cho các thành viên đi lại , ăn uống ..v..v.. và không thể vượt qua mức đã định .
Khi đó tiền gửi tới đâu thủ quỹ đăng lên báo cáo tới đó , chi ra cho ai , để làm gì cũng ghi vào ngay, thì bất cứ lúc nào ai có hỏi cũng có thể đưa sổ sách ra là minh bạch tất cả .
Còn làm theo kiểu VN cứ nghe phong phanh ở đâu cần giúp là bay ngay lên mạng kêu gọi , chả có kế hoạch gì , cũng không có tổ chức gì đàng hoàng , nhận 1 đống tiền xong ôm đi , thích đâu cho đấy , tự mình quyết định tại chỗ , ăn uống cứ móc tiền đó ra xài , sau đó về mới làm sổ sách thì không thể nào minh bạch nổi !!!
Đề nghị các anh chị em ai có tâm muốn làm từ thiện lâu dài thì cố gắng có tổ chức tốt , đến nơi khảo sát tìm hiểu trước , viết rõ 1 chương trình đàng hoàng , đề cử 1 người độc lập giữ trách nhiệm sổ sách và chi thu , xong đâu đó hãy lên mạng kêu gọi quyên góp , chứ đừng làm cái kiểu lấy tiền trước , cho ai và cho bao nhiêu tính sau , xài thế nào tính sau ... vì làm kiểu đó thì trước sau gì cũng sa vào hố đấy .
Ngoc Nhi Nguyen
