TƯ PHÁP THỜI THỰC DÂN

ảnh minh hoạ

Thời những năm 30s của thế kỷ trước, quả thực chế độ thực dân vẫn còn rất nhiều quy định văn minh và họ duy trì một hệ thống luật pháp khá chặt chẽ dù cho đó là áp dụng đối với thuộc địa.

Họ rất tôn trọng luật pháp và cả luật sư, đúng với một nền tố tụng tranh tụng cũng như đảm bảo các quyền được biện hộ, được bảo đảm bởi pháp luật tố tụng khi bắt bớ và xét xử.

Pháp duy trì hệ thống luật pháp ở ba kỳ của Việt Nam có vẻ như là bằng những bộ luật khác nhau, nhưng tựu chung vẫn kế thừa gần như toàn bộ các quy định của luật pháp Pháp, ngoài những thứ thuế và các chế định được bổ sung riêng cho thuộc địa.

Họ cho phép dân được tự do lập hội và biểu tình, được quyền yêu cầu lên chính quyền sở tại cũng như chính quyền Pháp về các vấn đề vi phạm của các quan chức, chính quyền trong vấn đề cai trị.

Anh duy trì chế độ thuộc địa, nhượng địa ở Hồng Kông với các quy định luật pháp khá văn minh cùng nền tư pháp tranh tụng trên cơ sở luật pháp mà chính quyền Hồng Kông cũng không được tự ý vi phạm. Bởi thế mà ông Nguyễn Ái Quốc, lúc đó bị nghi là "người cộng sản" với tên Tống Văn Sơ đã bị bắt âm thầm và trái luật Anh. Chính nhờ sự tôn trọng luật pháp và luật sư cùng nền tư pháp xét xử văn minh mà các luật sư người Anh tại Hồng Kông là Loseby và Jenkin đã biện hộ một cách thông minh, mạnh mẽ và đầy bản lĩnh mà từ đó đã cứu được ông Nguyễn Ái Quốc trước sự bắt giam có chủ đích của chính quyền Pháp mà họ nhờ Anh quốc dẫn độ ngươi này với tội danh liên quan đến "chính trị".

Nếu không có luật pháp văn minh, nếu không tôn trọng luật sư, không có nền tư pháp tôn trọng luật pháp thì thử hỏi rằng có thể nào tồn tại một ông Nguyễn Ái Quốc xứ An Nam để sau này làm nên chuyện hay không?

Thế mà, giờ ở chế độ mà người ta tung hô là tiên tiến nhất thế giới, người ta lại chỉ cần rút kinh nghiệm sâu sắc, phê và tự phê, biểu tình coi là trái luật và lập hội thì bị siết chặt đến chết yểu, và tất cả những thứ đó đều chưa có luật. Luật sư thì không được tôn trọng trong nền tư pháp mà điều tra viên cho hỏi mới được hỏi bị can. Bị gây khó khăn khi hành nghề. Xuất hiện chạy án, hối lộ vì trình độ luật sư quá tệ hại. Phải cấp giấy chứng nhận mới được tham gia bào chữa. Thế thì làm sao văn minh và đảm bảo được công lý trước toà án? Làm sao tố tụng và xét xử có thể công bằng, nghiêm minh và đúng pháp luật cho được?

Chỉ khi nào một đất nước mà luật sư được coi là một thiết chế độc lập với các cơ quan tiến hành tố tụng và đồng thời với đó là có một hệ thống toà án không còn bóng dáng của chỉ thị đảng phái và họp bàn liên ngành tư pháp thì lúc đó mạng người bớ rẻ mạt cũng như bị chà đạp bởi bạo quyền và luật pháp mới được tôn trọng thực sự.

Nhưng, chính họ đã phản bội lại thứ đã cứu vớt và lập nên được họ sau này và hôm nay.

Luân Lê

Cơ sở pháp lý nào để "tống cổ Formosa"?

Khi sự kiện Formosa bùng nổ, đầu tiên là người dân hai đầu đất nước phẫn nộ xuống đường, khi tác hại đã đủ thấm, người dân các tỉnh miền Trung cũng đã lên tiếng. Một khẩu hiệu chung được, một thông điệp được đưa ra với Formosa:

- Formosa cút xéo.

Và dĩ nhiên, Formosa không thể dễ dàng cút xéo. Họ ném ra 500 triệu gọi là đền bù, và họ đá quả bóng về phía nhà cầm quyền, không rõ phía sau 500 triệu đó là gì nhưng bây giờ nhà cầm quyền đã tỏ rõ thái độ, họ cũng đã nói rằng: Formosa không thể cút xéo.

Viện dẫn rất nhiều điều khoản, điều luật, quy trình, đưa ra một mớ những giải thích, tranh cãi về luật và quy định, nhà cầm quyền chỉ để nhằm một mục đích: Giải thích rằng quyết định cấp phép đầu tư là đúng luật, và giải thích rằng việc đuổi formosa đi là sai luật.

Và chúng ta cần biết rằng, họ không giải thích với chúng ta - nhân dân chúng ta.

Họ cần một sự giải thích xuôi tai, hợp lý cho lực lượng công an, an ninh, quân đội..., rằng họ phải làm đúng luật, rằng làm như thế là vì quyền lợi quốc gia. Chỉ có giải thích được như vậy, họ mới có sự chính danh để thẳng tay đàn áp nếu có những phần tử kích động đòi đuổi Formosa đi.

Giải pháp là gì?

Việc đầu tiên phải đặt câu hỏi, những điều luật đang dựa trên để cấp phép cho Formosa đó là loại luật nào? Ai làm ra luật đó, làm ra thế nào?

Những đại biểu soạn ra luật đó có được nhân dân thực sự bầu ra hay không?

Ai cho họ cái quyền tự ý soạn ra những bộ luật cho phép cấp đất cho nước ngoài đến 50-70 năm? Những vấn đề hệ trọng như vậy có được đem ra trưng cầu dân ý chưa?

Mà trước tiên, bộ luật tối cao của quốc gia, là hiến pháp, đã được toàn dân phúc quyết như được viết trong bản hiến pháp năm 1946 chưa?

Khi những người làm luật không được dân thực sự bầu lên thì tất cả những bộ luật họ ban hành ra là vô nghĩa vì nó chỉ có tính áp đặt. Những vụ kiện tụng, phân tích khía cạnh pháp luật mà không nhìn vào sự chính danh của pháp luật này chỉ là gãi ngứa bề ngoài, nếu không muốn nói là rơi vào cái bẫy giăng ra bởi một rừng những luật, nghị định, nghị quyết của một bộ máy vừa ra luật, vừa đá bóng, vừa thổi còi.

Vì vậy, việc đuổi cổ Formosa hôm nay chỉ có một cơ sở pháp lý duy nhất: Lòng dân.

Lòng dân, điều đó sẽ được thể hiện qua những cuộc trưng cầu dân ý, những cuộc trưng cầu sẽ bắt đầu bằng việc các bạn phải thực sự lên tiếng, chính các bạn, từng người một, một cách mạnh mẽ và dứt khoát. Ví dụ như bắt đầu từ việc "share không cần hỏi" bài viết này.

Hoang Bui

TRỜI SẦU BỂ HẬN (đoạn4)

Tới Bidong bà con trên ghe chúng tôi gặp muôn ngàn khó khăn, lý do chúng tôi bị cướp sạch nên không có vàng hay tiền để mua lều làm nơi trú ẩn, mua cây làm giường, mẹ con đành nằm tạm dưới mái hiên nhà người tốt bụng, còn cả trăm người khác cũng như mẹ con tôi.

Trên tàu vượt biên mẹ con Thảo như cái thây ma chờ chết, tới Bidong mẹ con thành vô gia cư (homeless), Tuy vậy nàng tự an ủi : “mình còn đươc đến bờ tự do, sẽ có ngày gặp măt chồng, biết bao nhiêu người đi tìm tự do mà không bao giờ tới . . .

Đến ngày thứ 4 danh sách tàu vượt biên của Thảo được Cao Ủy Tị Nạn chấp thuận. Cả tàu đươc lảnh lương thưc, Thảo thật vui đến rơi lệ khi nghe đứa con trai ốm tong ốm teo, đen thui vì nắng nói với mẹ :

- Bửa nay mình đươc ăn no hả mẹ ?

Thảo ôm con vào lòng, cái núm ruột cùa chồng nàng để lại khi chạy trốn CS, hôn nhẹ lên mái tóc vàng hoe rồi nói dối với con :

- Ba ở xa nên vài ngày nữa ba mới tới, giờ con ăn nhiều chóng lớn để gặp ba !

Thảo viết thơ cho chồng lảnh qua Mỹ định cư nhưng khổ nổi nàng không biết địa chỉ, nên 25 lá thư gởi nhờ anh em qua Mỹ dọ hỏi dùm nàng chỉ viết tên chồng là Phạm Quốc Việt, Hải quân trung úy KBC 4146, nhưng không thấy hồi âm, nàng gắng sức chờ chồng đến tuyệt vọng, cuối cùng nàng xin đinh cư ở Úc và được phái đoàn Úc phỏng vấn. Trong thời gian chờ đi Úc tình cờ nàng nghe câu chuyện thương tâm mà trong cuộc vượt biên chỉ có một. Anh Hà, là một trong số 52 người sống sót kể lại trong niềm uất nghẹn khiến cho mọi người nghe nước mắt nhạt nhòa:

“ Chiếc ghe vươt biên rời Bến Tre vào tháng 5 năm 19… chở 110 người mới chạy 24 giờ là chết máy, chiếc nghe trôi lềnh bềnh trên mặt nước, nhiều tàu lớn đi qua nhưng không tàu nào tiếp cứu, trong số có chiến hạm Mỹ USS Dubuque từ Philippines qua vùng Vinh, trên tàu có thông dịch viên VN cho Hạm Trưởng biết là tàu chết máy không lương thực không nước uống đã 15 ngày qua khiến thuyền nhân chết dần mòn một nữa. Vài người liều chết bơi đến bám dây đu lên tàu, Hạm Trưỏng ra lịnh rung dây cho họ rớt xuống biển rồi quăng cho họ chiếc phao để họ bơi trở lại thuyền, lặng lẽ bỏ đi . . .

Vài ngày sau, số thuyền nhân già yếu và trẻ em chết tăng vọt, số còn lại kiệt sức hoàn toàn nên họ đành ăn thịt người mới chết để sống. 15 ngày ăn thịt người chết để chống lại tử thần cuối cùng tàu đánh cá Philippines cứu 52 mạng thuyền nhân đưa vào đảo Bolinao, từ đó có câu chuyện Bolinao 52 (tức 52 thuyền nhân sống sót trên chiếc thuyền vượt biên đến đảo Bolinao) .

Xin đón xem đoạn 5 . Thank you

Quang Minh Le