Đúng là tối om, hơn cái âm hộ chị Dậu.

Thanh Hoá là tỉnh do có quá nhiều cán bộ bị thừa thãi, như một loạt phó giám đốc sở vượt biên chế, thừa 161 phó chủ tịch xã, một ông giám đốc sở tự ý tuyển dụng hơn 3.700 công chức bất chấp luạt pháp, nên có lẽ việc tận thu và "cướp bóc" bằng chính sách hà khắc không có gì khó hiểu khi thực hiện biện pháp đánh "sưu cao thuế nặng" mà người dân cả nước vừa được chứng kiến, chúng còn xông đến nhà người dân không có tiền nộp thuế để "siết nợ" đến cái giường ngủ của hai mẹ con nhà này. Hay không đủ tiền nộp phí, hộ gia đình liệt sỹ bị cắt chế độ "hộ nghèo". Rồi bệnh viện làm từ thiện phát thuốc miễn phí cho người bệnh thì bị phạt 20 triệu đồng.

Nó giống với chuyện "Cái đêm hôm ấy...là cái đêm gì" của ông Phùng Gia Lộc viết đầu những năm 1980s.

Chúng bóc lột đến tận xương tuỷ của người dân đen ở tầng lớp khốn cùng và ít cơ hội sống cũng như tìm kiếm việc làm nhất của xã hội. Đến mức ở Hà Nam có một người già dù đã chết nhưng không được chôn chỉ vì còn nợ thôn hơn 1 triệu đồng.

Đúng là tối om, hơn cái âm hộ chị Dậu.

FB Lê Luân

Những điều không thể hiểu nổi

Dưới chế độ độc đảng toàn trị, người dân luôn sống trong trạng thái mờ mờ ảo ảo, không biết đâu là sự thật. Khi nói về chủ nghĩa xã hội, nguyên Bộ trưởng đầu tư Bùi Quang Vinh từng than thở: "Nó có tồn tại đâu mà mất công đi tìm?". Làm sao có thể "mở rộng dân chủ" dưới chế độ cộng sản độc đảng trong cuộc sống vì cộng sản đối lập với dân chủ như nước với lửa. Chế độ toàn trị che dấu mọi thứ, không có gì là chân thực, công khai, minh bạch cả. Có những chủ trương, chính sách phi lý, không giống ai, trái luận lý, phản khoa học, ngược với lẽ phải mà vẫn cứ nói bừa, làm ẩu, bất chấp lý sự và tình cảm thông thường. Đã vậy lại hay hứa hẹn suông, nói một đằng làm một nẻo.

Xin kể vài ví dụ. Năm 2013, Bộ Chính trị cho biết sẽ ra tay chống tham nhũng, nêu ra 7 vụ án tham ô nổi cộm nhất và phân công 7 nhân vật đứng đầu các cơ quan phụ trách phá án. Đến nay 3 năm đã trôi qua mà vẫn chưa thấy 7 vụ án này đã được giải quyết đến đâu. 

Gần đây, khi 2 máy bay bị rớt một cách bí hiểm, 9 sỹ quan không quân Việt Nam chết, chính phủ Hoa Kỳ tuyên bố sẵn sàng giúp tìm kiếm, nhưng phía Việt Nam không đáp ứng mà cũng không có một lời cám ơn. Thật kỳ lạ! Hoa Kỳ có lực lượng do thám vệ tinh, có máy bay và tàu cứu hộ hiện đại nhất trong vùng, nghĩa là có lực lượng tìm kiếm hữu hiệu nhất thì Việt Nam lại không nhờ. Hãng Airbus ở châu Âu có nhiều kinh nghiệm điều tra về các tai nạn máy bay lớn nhỏ, cũng tỏ ý sẵn sàng giúp Việt Nam phân tích các dữ kiện trong các hộp đen của các máy bay lâm nạn, cũng bị lờ luôn một cách khó hiểu. Đã thế nhà cầm quyền Hà Nội lại đi nhờ Trung Quốc tìm kiếm giúp, trong khi trong nhân dân và quân đội có nghi vấn là có thể hai tai nạn máy bay này do chính ông láng giềng xấu tính gây ra bằng cách gây nhiễu điện tử, khi các lực lượng vũ trang của họ đang tập trận bắn đạn thật trong vùng. Tướng Nguyễn Chí Vịnh còn lên tiếng cám ơn các đồng chí Trung Quốc của ông ta về chuyện này. Thật chẳng ra làm sao cả!

Gần đây khi xảy ra vụ Môi trường do công ty Formosa gây nên, chính quyền Đài Loan do đảng Dân chủ Tiến bộ lãnh đạo cử đoàn do bà dân biểu Tô Trị Phân cầm đầu tự nguyện sang Việt Nam điều tra tại chỗ vụ án này, lẽ ra Quốc hội và chính quyền Việt Nam phải vui vẻ hoan nghênh, đón tiếp, cộng tác và hướng dẫn đoàn, thì trái lại, họ chỉ thị cho ngành công an, hải quan gây sự, giữ hộ chiếu, giữ đoàn tại sân bay 9 giờ liền, tuyên bố chỉ cho đoàn đến Hà Nội và Hạ Long, rồi gây trắc trở cho đoàn khi vào Hà Tĩnh, cản trở việc đoàn gặp các nhân chứng. Một thái độ cực kỳ khó hiểu, không thể giải thích nổi với nhân dân và quân đội.

Điều đáng mừng là chính các công dân Hà Tĩnh và anh chị em dấn thân cho dân chủ đã tự mình thay mặt nhân dân ta đón tiếp và tận lực giúp cho đoàn bạn làm tốt nhiệm vụ tuy bị rất hạn chế và quấy nhiễu một cách trơ trẽn của chính quyền cộng sản. Lần này họ lại lộ mặt hèn với giặc, ác với dân và vô lễ với bạn tốt của dân ta.

Lại một chuyện khó hiểu là ông Võ Kim Cự nguyên Bí thư tỉnh ủy, nguyên Chủ tịch Hà Tĩnh, người mặn mà nhanh nhẩu tiếp tay để cho công ty Formosa hoành hành như ông chủ một vùng 3.000 hecta, gây nên thảm họa chưa từng có, lẽ ra phải bị xem xét tư cách đại biểu quốc hội, còn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự do hậu quả nặng nề của sai lầm, vậy mà vẫn được công nhận là đại biểu quốc hội khóa XIV, lại còn được cử vào Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, lại là một sự thách thức của đảng cộng sản đối với toàn dân nói chung, một sự xúc phạm nghiêm trọng riêng đối với nhân dân Hà Tĩnh và ngư dân ven biển miền Trung.

Trên đây là những vấn đề khó ai hiểu nổi được các cử tri khắp nơi chất vấn đảng và chính quyền, chưa hề được trả lời tại phiên họp quốc hội đang diễn ra. Các đại biểu quốc hội hãy yêu cầu nhà nước giải thích cho rõ ràng theo đúng phương châm "dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra", lòng đảng thuận theo ý dân của chế độ luôn khoe khoang "do dân, bởi dân và vì dân".

Bùi Tín

Bàn về hai chữ ‘sống hèn’

Các em học sinh trung học phổ thông tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia ở Hà Nội. (Ảnh tư liệu)

Năm nay đề thi Văn kỳ thi trung học phổ thông rất thú vị, rất sát với thực tế xã hội Việt Nam. Đề thi yêu cầu bình luận ý kiến cho rằng “sự hèn nhát khiến con người đánh mất chính mình, còn dũng khí lại giúp được họ là chính mình”. Hãy khoan bàn về năng lực của các bạn học sinh, vì tôi nghĩ mỗi cấp độ, mỗi góc nhìn đều có một chuẩn mực đánh giá riêng. Thế nên tôi không đồng tình với nhiều ý kiến trên mạng xã hội cho rằng đây là một vấn đề quá sức với các bạn học sinh phổ thông.

Điều quan trọng, theo tôi, là cần phải xem xét các bạn lớn lên trong môi trường giáo dục Việt Nam suốt 12 năm qua, trên cương vị là người trưởng thành (theo quy định của luật pháp Việt Nam là 18 tuổi), thì các bạn nhìn nhận và phân biệt “sống hèn” và “dũng khí” như thế nào? Các bạn có thật sự quan sát và cảm nhận được những khái niệm này từ những sự việc, sự kiện vẫn diễn ra hằng ngày, xung quanh các bạn hay ảnh hưởng đến các bạn hay không.

Tất nhiên, đó là câu chuyện khác – một câu chuyện thuộc chuyên môn của các thầy cô chấm thi với những barem điểm của họ. Tôi không phải là một thí sinh, nhưng tôi rất thích đề thi thú vị này. Từng trải nghiệm cuộc sống tại Việt Nam trong suốt thời học phổ thông, tôi nhận thấy khái niệm “sống hèn” hay “dũng khí” đều có tính tương đối. Tôi nghĩ rằng nhiều giáo viên kỳ vọng các bạn học sinh sẽ trả lời rằng “dũng khí” là một lối sống ngược lại hoàn toàn với “sống hèn”. Thấy cái sai nhất định phải sửa, thấy tiêu cực phải quyết liệt đấu tranh, thấy bạo tàn phải làm cách mạng lật đổ, sống phải theo ý chí của mình, tự quyết định tương lai của mình, không khuất phục trước sức mạnh phi nghĩa. Rồi các bạn học sinh có thể lấy hàng loạt tấm gương người tốt việc tốt đăng tải trên khắp các tờ báo hay ngay trên tivi để làm dẫn chứng, lặp lại những lý thuyết suông của chủ nghĩa cộng sản và biến những câu chữ hoa mỹ thành giấc mơ (đúng nghĩa là chỉ có trong mơ). Đó là khuôn mẫu chung cho các bài viết đạt điểm cao trong barem điểm của các thầy cô.

Liệu các bạn có dám (hay đủ trải nghiệm để dám) nói rằng, “sống hèn” là việc xử án oan một con người như ông Huỳnh Văn Nén để chạy theo thành tích, đối phó với dư luận và cấp trên, để rồi gia đình ông tan nát suốt hàng thập kỷ cho đến khi “hung thủ đầy dũng khí” ra nhận tội thì ông mới được minh oan. Có bạn nào dám lấy ví dụ về vụ Formosa làm ô nhiễm môi trường biển khiến hàng ngàn tấn cá chết, người dân khu vực bốn tỉnh miền Trung Việt Nam điêu đứng, phẫn nộ. Formosa vẫn chối tới cùng sau khi nhà nước vào cuộc quyết liệt trong vòng hai tháng ròng rã. Để rồi khi có giải đáp chính thức, số tiền đền bù 500 triệu USD dường như là quá lớn với chính phủ, trong khi cả một vùng biển đang chết mòn, người đánh cá, du lịch, dịch vụ... tất cả đều chưa thỏa mãn. Vẫn còn đó nhiều câu hỏi như: Tại sao 500 triệu USD? Tại sao không khởi tố? Tại sao không kêu gọi dân chúng bị ảnh hưởng khởi kiện hay tạo điều kiện cho họ được đối xử công bằng? Vì sao bấy nhiêu thiệt hại mà chỉ được đền bù 500 triệu USD? Tại sao lại phải kêu gọi dân tha thứ và cảm thông cho một Formosa vốn ngay từ đầu đã cố tình làm sai và không có thiện chí? Tại sao không trả lời hết những câu hỏi vốn được xem là những khúc mắc, những nghịch lý mà lòng dân chưa được thỏa mãn? Việc né tránh hay không giải quyết triệt để những thắc mắc ấy phải chăng cũng là một hình thức “sống hèn”?

Hoặc như trường hợp Bộ luật hình sự Việt Nam sửa đổi được chuẩn bị ban hành thì bị một chuyên gia pháp lý phê phán là sai be bét. Tôi cho rằng chuyên gia ấy sống có “dũng khí”, dám nhìn nhận và nói lên sự thật. Trong khi hàng trăm người mang tiếng là đại diện cho dân thì lại bấm nút để thông qua bộ luật này. Người lãnh đạo trực tiếp về bộ luật lấy lý do thời gian gấp rút, có trình báo cấp trên nhưng không được chấp nhận nên phải thi hành. Nhiều cán bộ khác cũng có lối giải thích tương tự với báo chí. Tại sao thấy Bộ luật hình sự có nhiều sai sót, ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống của hàng chục triệu người dân mà chỉ lên tiếng rồi im? Tại sao không đấu tranh để có đủ thời gian làm luật? Tại sao phải nhất nhất nghe lời vài ba lãnh đạo để rồi khi mọi chuyện bị đổ vỡ thì chỉ có người dân gánh chịu mọi hậu quả? Sống không đấu tranh đến tận cùng mà chỉ đổ lỗi cho thời gian, đổ lỗi cho áp lực chỉ đạo thì có phải là “sống hèn” hay không? Ngay như lãnh đạo không nghe ý kiến tham mưu, quyết đoán để xảy ra hậu quả nhưng chưa thấy lên tiếng nhận trách nhiệm, thì đó có còn gọi là “dũng khí” được không?

Quay lại vấn đề tại sao “dũng khí” hay “sống hèn” ở Việt Nam cũng chỉ mang tính tương đối nếu xét theo thực tế. Bởi vì đôi khi người ta không muốn “sống hèn” cũng phải “sống hèn”; đôi khi người ta muốn sống có “dũng khí” nhưng không được sống có “dũng khí”. Điển hình như vấn đề luật biểu tình. Luật này đã được thảo luận trong suốt nhiều năm qua, đã gây nhiều tranh cãi và làm tốn không biết bao nhiêu giấy mực. Trong khi xu hướng trưng cầu dân ý đang phát triển trên thế giới thì ở Việt Nam người dân vẫn chưa được quyền biểu tình. Mỗi khi có một sự kiện gây bức xúc cho toàn xã hội, người ta xuống đường thì lại giải quyết bằng bạo lực. Chưa biết ai gây ra với động cơ gì, nhưng rõ ràng việc xuống đường biểu tình một cách ôn hòa để nói lên tiếng nói của mình theo quy định trong hiến pháp cho đến nay vẫn không phải là một chọn lựa khôn ngoan cho người dân. Xuống đường, dù đóng góp hay chỉ trích, thì có nguy cơ lành ít dữ nhiều. Ở Mỹ, dân chúng xuống đường biểu tình còn có cảnh sát theo quản lý và bảo vệ. Tất nhiên đôi khi “dân chủ thái quá” cũng gây ra bạo lực ngoài ý muốn, nhưng nó nằm trong tầm kiểm soát và là quyền của người dân được biểu tỏ ý chí. Hóa ra, muốn sống có “dũng khí” cũng không phải là một sự lựa chọn khôn ngoan trong nhiều trường hợp.

Còn rất nhiều ví dụ về lối “sống hèn” và lối sống thiếu “dũng khí” của nhiều người ở Việt Nam, nhưng tôi không kỳ vọng các bạn học sinh ở độ tuổi 18 có đủ kinh nghiệm sống để nhìn nhận. Với tôi, những dòng tâm sự trên đây là bài kiểm tra của mình, không gửi đến hội đồng chấm thi, mà gửi đến tòa án lương tâm của những người do dân cử làm lãnh đạo. Hãy nhớ đến lối “sống hèn” và lối sống có “dũng khí”, chắc chắn quý vị sẽ được người dân biết ơn và cho điểm rất cao.

Cao Huy Huân