Trung Quốc kịch liệt phản đối lá chắn chống tên lửa Mỹ-Hàn

Thứ trưởng Quốc phòng Hàn Quốc Yoo Jeh Seung (P) và tướng Thomas Vandal, tư lệnh lục quân Mỹ tại Hàn Quốc trong buổi họp báo về triển khai THAAD ngày 08/07/2016.

You Seung-kwan/News1 via REUTERS

Nhật báo Le Monde có bài phân tích phản ứng của chính quyền Trung Quốc sau khi Mỹ và Hàn quốc tuyên bố triển khai lá chắn chống tên lửa THAAD của Mỹ trên lãnh thổ Hàn Quốc vào ngày 08/07/16.

Vị trí triển khai hệ thống đánh chặn tên lửa tại Hàn Quốc chưa được xác định cụ thể. Theo Seoul, chi phí lắp đặt có thể lên tới 2,6 tỉ đô la Mỹ. Theo thứ trưởng Quốc Phòng Hàn Quốc Yoo Jeh-seung, muộn nhất là đến cuối năm 2017 hệ thống này sẽ được đưa vào sử dụng.

Bộ Quốc phòng Hàn Quốc và Bộ Ngoại giao Mỹ xác định rõ là hệ thống lá chắn tên lửa chỉ nhằm đối phó với các mối đe dọa hạt nhân và tên lửa từ Bắc Triều Tiên. Nhưng khẳng định này không thuyết phục được chính quyền Trung Quốc. Ngày 08/07/16, Bắc Kinh đã tuyên bố là « rất không hài lòng » và « kịch liệt phản đối » hệ thống này. Bắc Kinh lo ngại rằng trong trong trường hợp xảy ra khủng hoảng, với các radar có khả năng rà quét ở tầm xa đến 2.000 km, lá chắn chống tên lửa THAAD của Mỹ sẽ có thể phát hiện tên lửa của Trung Quốc và truyền tín hiệu tới hệ thống các máy bay đánh chặn của Mỹ, không chỉ ở Hàn Quốc mà còn ở khắp nơi trên thế giới. Điều này sẽ làm suy yếu khả năng của tên lửa hạt nhân Trung Quốc.

Matxcơva cũng bày tỏ « quan ngại sâu sắc» trước việc Mỹ triển khai hệ thống đánh chặn tên lửa tại Hàn Quốc. Cuối tháng 06/2016, chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và tổng thống Nga Vladimir Putin đã nhận định lá chắn chống tên lửa THAAD đe dọa « ổn định, an ninh và cân bằng chiến lược trong khu vực và trên thế giới ».

Hàn Quốc đã cố gắng hoàn thiện hệ thống đánh chặn tên lửa KAMD của riêng nước này nhưng việc Hàn Quốc lựa chọn triển khai lá chắn chống tên lửa THAAD của Mỹ đã thể hiện sự thất vọng của nước này đối với Trung Quốc. Trên thực tế, từ khi lên nắm quyền vào năm 2013, cùng thời điểm với chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, tổng thống Hàn Quốc Park Geun Hye đã nhiều lần gặp gỡ ông Tập Cận Bình để củng cố hợp tác kinh tế giữa hai nước đồng thời vẫn duy trì cân bằng trong liên minh quân sự với Mỹ. Seoul đánh giá là Trung Quốc đã không gây đủ sức ép với Bình Nhưỡng và buộc phải tiến hành một bước ngoặt quan trọng vì an toàn của đất nước là trên hết.

Sau khi Bình Nhưỡng thử nghiệm hạt nhân vào tháng 01/2016, bộ trưởng Quốc phòng Hàn Quốc đã liên lạc với người đồng nhiệm Trung Quốc nhưng không nhận được bất cứ câu trả lời nào. Và tổng thống Hàn Quốc đã phản ứng là « những đối tác tốt nhất là những người cầm tay chúng ta trong những thời điểm khó khăn ». Báo chí Hàn Quốc thì gọi đó là « sự tan vỡ »trong mối quan hệ với Bắc Kinh, thậm chí là « một cánh cửa đóng sập lại » trước mặt bà Park. Việc Hàn Quốc chấp nhận triển khai lá chắn chống tên lửa THAAD là sự thất bại của chính sách ngoại giao kinh tế của chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. Lập luận về an ninh đã đẩy Seoul về phía Mỹ, nước duy nhất có thể bảo đảm sự an ninh cho Hàn Quốc.

Để đáp trả, Trung Quốc có thể sẽ lắp đặt tên lửa hành trình Kalibr của Nga trên các tàu ngầm của nước này. Mối đe dọa từ lá chắn chống tên lửa THAAD sẽ là lý do để Trung Quốc có thể kiềm chế Bắc Triều Tiên. Một chuyên gia về chính sách ngoại giao của Trung Quốc tại Viện Stimson, Washington nhận định Trung Quốc sẽ phải có một quyết định khó khăn giữa mong muốn giữ Bắc Triều Tiên làm đòn bẩy và vùng đệm với mong muốn Hàn Quốc đứng trung lập, thậm chí là ủng hộ Trung Quốc trong các quan hệ ở khu vực Đông Bắc Á.

Ngoài nỗi lo thực sự của Hàn Quốc về an ninh trước các đe dọa hạt nhân từ Bắc Triều Tiên, việc triển khai hệ thống đánh chặn tên lửa THAAD cũng là cách để Mỹ trừng phạt Trung Quốc, đồng minh lâu đời của Bắc Triều Tiên, vì đã không đạt được kết quả trong đối thoại với Bình Nhưỡng. Và Washington cũng lo lắng khi chứng kiến từ 3 năm nay, dưới thời Tập Cận Bình, đối thủ chiến lược Trung Quốc ngày càng trở nên hung hăng.

Tuy nhiên, các nhà quan sát Trung Quốc thì lại muốn tách rời các vấn đề này và thường xuyên nhắc rằng nếu Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên tìm đủ mọi cách để phát triển vũ khí hạt nhân thì đó là để đáp trả lại các sức ép từ Mỹ và Hàn Quốc, một trò chơi mà Trung Quốc không hề đóng vai trò là người khởi xướng.

Theo Thùy Dương/RFI

Sỹ diện và cô đơn của Người khổng lồ

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình.

Ngày 12/7 tới, Tòa án Quốc tế LHQ ở la Haye, Hà Lan, sẽ công bố kết luận Vụ án ‘’Lưỡi bò 9 đoạn‘’ của Trung Quốc trên biển Đông, do Philippines khởi kiện theo Luật Biển của LHQ.

Tuy Trung Quốc một mực không công nhận, không tham gia vụ án, nhưng không thể không e ngại vì đây là sự phán xét của Tòa án Quốc tế có ảnh hưởng đến uy tín, vị thế quốc tế của Trung Quốc. Hơn nữa, Trung Quốc là nước lớn, rất quan tâm đến danh dự quốc gia, đến thanh danh quốc tế nên không thể chỉ tuyên bố không công nhận vụ án là xong. Tập Cận Bình cũng là người rất quan tâm đến vị trí cường quốc thứ hai của Trung Quốc đang trỗi dậy giành vị trí cao nhất trong ‘’Giấc mơ Trung Hoa’’, cho nên bị tố cáo là quốc gia vi phạm luật quốc tế, có hành vi bành trướng phi pháp là một điều không dễ chịu chút nào.

Có thể phỏng đoán phản ứng của Bắc Kinh sẽ ra sao?

Mức thấp nhất là Bắc Kinh sẽ ra tuyên bố lặp lại lập trường lâu nay là không công nhận kết luận của Tòa án, không công nhận các phiên tòa mới nếu như một số nước khác phát đơn kiện theo chân Philippines, như Malaysia, Indonesia, Việt Nam, hay cao hơn là tuyên bố không công nhận Luật Biển 1982 của LHQ, tự tách ra khỏi cộng đồng nhân loại.

Mức cao hơn là bất chấp kết luận của Tòa án quốc tế, Trung Quốc tiếp tục củng cố 7 căn cứ quân sự nhân tạo đã có ở Hoàng Sa và Trường Sa, tăng thêm máy bay, tàu chiến, trạm radar, cùng các thiết bị quân sự khác tại đây.

Cao hơn một mức nữa là tuyên bố thiết lập Khu nhận dạng phòng không, bao gồm vùng trời biển Đông. Mức này rất nghiêm trọng và liều lĩnh, vì sẽ dẫn ngay đến va chạm trên không, xung đột lớn kéo dài, hậu quả chưa biết đến đâu.

Một khả năng liều lĩnh nữa là ra sức củng cố đảo Scarborough của Philippines cùng 7 đảo nhân tạo cũ trong vùng Hoàng Sa và Trường Sa thành khu tam giác liên hoàn, khống chế chặt chẽ toàn bộ tuyến hải vận nhộn nhịp qua vùng này.

Hoa Kỳ và các nước đồng minh đã dự liệu và cảnh báo rõ ràng rằng Bắc Kinh chớ có liều lĩnh và rằng mọi hành động bành trướng ngông cuồng sẽ bị chặn lại một cách tức thời và kiên quyết nhất để bảo vệ quyền tự do hàng hải quốc tế.

Cảnh báo này đi cùng hành động rõ ràng. Hai cụm hàng không mẫu hạm và hàng chục khu trục hạm cùng hơn hai trăm máy bay cùng gần 5.000 quân Mỹ đã có mặt trong vùng châu Á Thái Bình Dương để sẵn sàng chiến đấu, bảo vệ tư do hàng hải. Theo hướng xoay trục của Hoa Kỳ, Úc đã gia tăng sự có mặt ở biển Đông, Nhật Bản và Ấn Độ cũng tham gia tuần tiễu hải quân; riêng Indoneia, Tổng thống Joko Widodo cùng nhiều bộ trưởng đã ra tận đảo Natuna bị Trung Quốc xâm phạm để lên án Bắc Kinh và xua đuổi tàu cá Trung Quốc lộng hành tại vùng này. Sự cô lập của Trung quốc ngày càng rõ.

Nhưng theo tôi, phản ứng của Bắc Kinh lần này sẽ phải chăng, sẽ nói nhiều nhưng làm ít, mọi hành động sẽ chững lại một thời gian, chưa thể có hành động gì liều lĩnh ngang ngược, vì tự hiểu lực bất tòng tâm. Chính do vậy mà sự đối phó của họ sẽ nặng về chiến tranh tâm lý, như huênh hoang rằng lập trường biển Đông của họ được trên 60 nước ủng hộ. Nhưng theo Reuters, tổ chức Asia Maritime Transparency Initiative cho rằng Lào và Campuchia ủng hộ Bắc Kinh do không có bờ biển ở Thái Bình Dương, và thực ra chỉ có 7 nước tuyên bố rõ ràng ủng hộ Bắc Kinh là Afghanistan, Lesotho, Gambia, Kenya, Niger, Sudan và Vanuatu.

Chỉ tiếc là Bộ Chính trị Hà Nội không muốn và không thể thấy cái hoàn cảnh của Trung Quốc bành trướng đang bị bao vây cô lập, bị thế giới xa lánh, bị Tòa án quốc tế kết tội nhục nhã, để nhận ra thời cơ phát đơn kiện như Philippines đã làm có kết quả, để sớm liên minh với các nước dân chủ trên toàn thế giới nhằm tăng thêm gấp bội cả thế và lực để bảo vệ Tổ quốc.

Trung Quốc càng thêm lo lắng khi cuộc họp G7 mở rộng sắp đến (26 và 27/7) tại Nhật Bản; Ngoại trưởng Nhật Fumio Keshida cho biết sẽ không bỏ qua vấn đề biển Đông là vấn đề lớn liên quan đến hòa bình an ninh và phát triển bền vững của khu vực và toàn thế giới.

Theo Bùi Tín/ VOA

Biển Đông: Phán quyết rất được mong đợi của Tòa Án Trọng Tài

Biểu tình ngày 09/04/2016 trước lãnh sự quán Trung Quốc ở Makati, Manila, Philippines, phản đối hành động độc chiếm Biển Đông của Bắc Kinh.

REUTERS/Romeo Ranoco

Vào lúc 9 giờ sáng, giờ quốc tế, ngày 12/07/2016 Tòa Án Trọng Tài Thường Trực La Haye ra phán quyết về tranh chấp chủ quyền trong vùng Biển Đông giữa Manila và Bắc Kinh. Giới chuyên gia dự báo, trong mọi trường hợp, căng thẳng gia tăng giữa Trung Quốc với các quốc gia liên quan trong vùng.

Cách nay 3 năm Philippines đệ đơn khởi kiện Trung Quốc lấn chiếm Biển Đông. Sau hai cuộc điều trần, sau khi đã trình lên Tòa gần 4.000 trang những bằng chứng bày tỏ lập trường của Manila, ngày 12/07/2016 sẽ là một ngày trọng đại đối với Philippines, Trung Quốc và cả khu vực.

Một cách cụ thể, Philippines yêu cầu Tòa lên tiếng trên 15 điểm, liên quan đến một số vấn đề chính. Thứ nhất, tính bất hợp pháp của bản đồ 9 đoạn được Trung Quốc sử dụng để đòi hỏi chủ quyền với khoảng 80 % diện tích Biển Đông, con đường huyết mạch cho giao thương quốc tế.

Vấn đề thứ hai là phân loại và xác định quy chế cho các thực thể, để qua đó xác định các vùng biển cho 9 thực thể bao gồm Scarborough, Chữ Thập, Châu Viên, Gạc Ma, Vành Khăn, Cỏ Mây, Subi, Kennan và Gaven. Nhìn từ phía Philippines, Scarborough, Chữ Thập, Châu Viên và Gạc Ma là các bãi đá, do vậy, có vùng lãnh hải tối đa 12 hải lý. Ngược lại Vành Khăn, Cỏ Mây, Subi, Kennan và Gaven là những thực thể nửa nổi nửa chìm, không phải là đối tượng để Trung Quốc đòi hỏi chủ quyền và chiếm đóng. Manila khẳng định Vành Khăn và Cỏ Mây thuộc vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Philippines.

Vấn đề thứ ba được nêu bật liên quan đến những tác động đối với nghề đánh bắt thủy sản, khai thác dầu khí, những quyền lợi kinh tế, môi trường an ninh hàng hải của Philippines. Cuối cùng Philippines kêu gọi Tòa Án La Haye lên tiếng để Trung Quốc không tuyên bố các vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa từ các thực thể trong khu vực quần đảo Trường Sa.

Về phía Bắc Kinh thì các vấn đề nói trên không thuộc thẩm quyền xét xử của Tòa Án Trọng Tài Thường Trực La Haye. Trung Quốc từ chối tham gia vụ kiện.

Trước mắt, một số các nhà phân tích cho rằng, phán quyết của Tòa La Haye sẽ có lợi cho bên nguyên đơn là Philippines. Chuyên gia về công pháp quốc tế, đại học Leiden, Hà Lan, bà Cecily Rose không loại trừ khả năng, nếu như cán cân công lý nghiêng về phía Manila thì những quốc gia có tranh chấp với Trung Quốc trong vùng Biển Đông sẽ theo chân Philippines. Vì ngoài Philippines, còn có Việt Nam và Malaysia cũng có tranh chấp chủ quyền do các vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa chồng chéo lên nhau.

Vẫn theo bà Rose, Bắc Kinh chắc chắn sẽ phải tuân thủ phán quyết của Tòa Án Trọng Tài vì bản đồ 9 đoạn của Trung Quốc được lập ra đã căn cứ vào những tài liệu có từ những năm 1940. Dù vậy, tới nay không một cơ chế pháp lý nào bắt buộc Bắc Kinh phải thi hành quyết định của Tòa.

Trong những năm gần đây, nhiều vụ đụng độ giữa lực lượng an ninh Philippines và Trung Quốc, cũng như giữa các tàu cá của đôi bên thường xuyên xảy ra. Các sự cố này trở nên nghiêm trọng hơn cùng với tham vọng lớn dần của Trung Quốc ở Biển Đông. Lại cũng Trung Quốc đã xây đắp một loạt các đảo nhân tạo, hải đăng, đường bay cho phi cơ …

Hoa Kỳ, đồng minh truyền thống của Philippines, luôn khẳng định không nghiêng về phe nào trong vụ tranh chấp hải đảo ở Biển Đông, nhưng trong những tháng qua, Hải quân Mỹ đã đưa tàu áp sát những hòn đảo nhân tạo của Trung Quốc, nhân danh quyền tự do hàng hải. Chuyên gia Hà Lan, Frans Paul van der Putten, thuộc viện nghiên cứu Cligendael ở La Haye dự báo là tình hình tại Biển Đông sẽ « nóng thêm » và trong mọi trường hợp, quan hệ giữa Bắc Kinh với các nước đòi hỏi chủ quyền trong vùng biển này không có triển vọng được cải thiện.

Cuối tuần trước, tân tổng thống Rodrigo Duterte đã tìm cách làm hạ nhiệt tình hình khi tuyên bố trong trường hợp Tòa Án Trọng Tài Thường Trực đưa ra phán quyết thuận lợi cho Philippines thì Manila sẵn sàng đối thoại với Bắc Kinh. Bộ Ngoại giao Philippines cho biết sẵn sàng hợp tác với Trung Quốc để cùng thăm dò, khai thác khí đốt và hợp tác trong lĩnh vực đánh bắt thủy sản. Về phía Bắc Kinh, để thị uy, Hải quân Trung Quốc ngày 09/07/2016 đã tập trận với tên lửa thật ở khu vực nằm giữa quần đảo Hoàng Sa và Hải Nam.

Trên thực chất, như nhận định của một chuyên gia được AFP trích dẫn, với vụ kiện Trung Quốc, Manila muốn « chọc thủng » bản đồ 9 đoạn của Bắc Kinh. Philippines muốn chứng minh là Trung Quốc không có chứng cứ « lịch sử » để áp đặt chủ quyền với gần hết vùng Biển Đông. Trung Quốc sẽ bị đặt trong thế khó xử nếu như Tòa Án ở La Haye đưa ra phán quyết bất lợi cho nước này.

Theo Thanh Hà/RFI