Sáng nay, ngày 8/10/2016, Tòa án Thị xã Kỳ Anh tuyên bố trả lại hơn 500 đơn kiện Formosa của ngư dân miền Trung, lấy lý do (1) thiếu chứng cứ về thiệt hại và (2) Chính phủ đã có Quyết định 1880 về việc bồi thường.
Việc đòi hỏi ngư dân bắt buộc phải chứng minh thu nhập và thiệt hại của họ bằng cách chứng từ, hóa đơn thực sự không thực tế và có ý đánh đố.
Chưa kể tới việc, trong quá trình kê khai thiệt hại, chính UBND các xã đã từ chối chứng nhận mức thu nhập của ngư dân, buộc họ phải nhờ đến trưởng thôn (được dân bầu và xã chấp thuận) cùng hàng xóm đứng ra xác nhận giúp trước khi tiến hành khởi kiện, nhưng nay thì đã không được chấp nhận.
Lẽ ra Tòa án có thể tham khảo mức thu nhập trung bình của ngư dân miền Trung trong các số liệu của Cục Thống kê cùng với báo cáo của các địa phương về việc ngư dân bỏ biển sau thảm họa làm căn cứ để thụ lý đơn, còn việc xác định mức thiệt hại như thế nào là hợp lý thì có thể xem xét sau đó trong quá trình tố tụng.
Riêng lý do Chính phủ đã ra quyết định bồi thường rồi nên dân không được kiện thì còn vô lý hơn nữa, vì những người dân đi kiện này ngay từ đầu đâu có ủy quyền cho Chính phủ đàm phán mức bồi thường với Formosa, cũng chẳng hề đồng tình với mức bồi thường đó (vì quá thấp, không thỏa đáng). Vậy sao nó có thể thành lý do để ngăn cản người dân kiện Formosa được? Mà đó là chưa nói tới việc nhiều luật sư còn nghi ngờ tính hợp pháp của Quyết định 1880 này.
Tuy thất vọng về động thái này của Tòa án, song tôi không bất ngờ, vì trong buổi trao đổi Bàn tròn với BBC tuần trước tôi đã dự đoán chính quyền, dù biết sẽ kích động giận dữ của người dân, vẫn sẽ chọn phương án này vì lẽ cách thức tổ chức quyền lực của họ, cũng như những giao kèo trong bí mật giữa họ với Formosa, không cho phép họ chọn cách giải quyết tranh chấp ôn hòa, văn minh, thông qua tiến trình tư pháp.
Trong một động thái khác, các lực lượng cảnh sát cơ động từ Trung ương đã được tăng cường quanh khu vực nhà máy Formosa. Các hình ảnh từ địa phương cũng ghi nhân hàng rào kẽm gai, tường thành xung quanh Formosa đã được gia cố chuẩn bị cho những đợt biểu tình tiếp theo của người dân.
Ngày mai Chủ nhật, rất có thể khi thấy Bộ Công an chuẩn bị quá kỹ càng, dân địa phương sẽ án binh bảo toàn lực lượng. Nhưng không có nghĩa là hàng chục nghìn con người thông thuộc địa hình sẽ mãi mãi ngồi ở nhà mặc cho tương lai của họ chết như cá, và để yên cho thủ phạm chỉ cách họ vài cây số được tiếp tục hoạt động. Công an giữ được tuần này, nhưng liệu có giữ được những tuần tới, tháng tới, năm tới, khi mà dân địa phương chỉ thấy tương lai của mình sau khi Formosa bị đóng cửa.
Ở chiều ngược lại, mọi chỉ dấu đều cho thấy trong kho giải pháp của chính quyền hiện nay trước thảm họa Formosa, vẫn không có gì ngoài súng đạn, dùi cui.
Và có thể là thêm rất nhiều kẽm gai.
Nhưng bao nhiêu cho đủ để vây một núi căm hờn?
Ảnh: FB Nguoi Ky Anh.
Nguyen Anh Tuan
No comments:
Post a Comment